آشنایی با شرکت بورس اوراق بهادار تهران
بورس اوراق بهادار
نام بورس اوراق بهادار تهران از چند سال گذشته تا کنون بسیار سر زبانها افتاده است. در گذشتهای نه چندان دور، بسیاری از افراد شناختی از بازار سهام نداشتند و تصورشان بر این بود که این بازار مخصوص افراد خاص است. اما با توجه به تغییر شرایط و بهبود امکانات، اکنون بازار سرمایه و شرکتهای آن مورد توجه عموم جامعه قرار گرفته است. در این مقاله قصد داریم بیشتر و دقیق تر با این مجموعه آشنا شویم.
تاریخچه شرکت بورس اوراق بهادار تهران
از آغاز فعالیت شرکت بورس اوراق بهادار تهران بیش از نیم قرن می گذرد. در سال ۱۳۴۵ مجلس شورای ملی قانونی را تصویب کرد که بر اساس آن لزوم وجود شرکت بورس اوراق بهادار به عنوان نیاز کشور تشخیص داده شده بود. در حدود یک سال و نیم پس از تصویب این قانون، و در نیمه دوم سال ۱۳۴۶ شمسی بود که این شرکت تاسیس شد. در ابتدا یک بانک و یک شرکت نفت پارس به عنوان اولین شرکت ها در بورس اوراق بهادار ثبت شدند. در حال حاضر سهام بیش از هفتصد شرکت در بورس اوراق بهادار تهران خرید و فروش میشود. شاید بد نباشد بدانید که سهام خود این شرکت نیز تحت عنوان نماد «بورس» در بازار سرمایه قابل خرید و فروش است.
ممکن است این شرکت را در ابتدا با بازار سرمایه به صورت کلی اشتباه بگیرید. باید توجه داشت که بازار سرمایه در ایران دارای ارکان گوناگونی است. از این ارکان می توان به شرکتهایی همچون فرابورس ایران، بورس کالا، بورس انرژی و شرکت بورس اوراق بهادار تهران اشاره کرد که اتفاقاً سهام همه این شرکتها نیز در بازار سرمایه ایران قابل خرید و فروش است.
شرکت بورس اوراق بهادار تهران چه وظایفی بر عهده دارد؟
هر کدام از ارکان بازار سرمایه ایران و سازمانهای بالادستی آنها مانند سازمان بورس و شورای عالی و سازمان بورس دارای وظایف مشخصی هستند. اگر به اساسنامه این شرکت رجوع کنیم، ۹ موضوع فعالیت این شرکت عبارتند از:
- تشکیل، سازماندهی و اداره بورس اوراق بهادار
- تعیین شرایط پذیرش و عضویت متقاضیان
- فراهم آوردن شرایط لازم برای دسترسی عادلانه اعضا برای انجام معامله
- همکاری و هماهنگی با سایر نهادهای مالی
- تحقیق، آموزش و فرهنگسازی
- همکاری با بورسهای دیگر ایران و خارج از کشور
- نظارت بر حسن انجام معاملات اوراق بهادار
- تهیه، جمعآوری، پردازش و انتشار اطلاعات سفارشها و معاملات اوراق بهادار
- نظارت بر فعالیت ناشران
با توجه به گستردگی موضوعات فعالیت، بدیهی است که این شرکت فعالیتهای بسیار متنوعی را دنبال کرده و وظایف گوناگون و مهمی در بازار سرمایه بر عهده دارد.
چه تفاوتی میان بازارهای بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد؟
اگر در بازار سهام فعالیت دارید و یا در خصوص بورس اوراق بهادار تهران اطلاعات اولیه داشته باشید، احتمالا متوجه شدهاید که از بازارهای مختلفی صحبت میشود. به صورت کلی بر اساس شفافیت عملکرد، سودآوری شرکت، سهام شناور و موارد مشابه، شرکتها در دو دسته طبقه بندی میشوند که این دو دسته با نامهای بازار اول و دوم شناخته میشوند.
زمانی که یک شرکت می خواهد وارد بازار سرمایه شود، ابتدا اوراق خود را در بازار اول به فروش میرساند. لذا با توجه به این ساختار، خریدار اوراق را از خود ناشر خریداری میکند. با توجه به اینکه شرکتها زمانی که وارد بازار بورس میشوند دارای سرمایه ثبت شده و سهام شناور متفاوتی هستند، این بازار اول به دو بخش تقسیم میشود. در بخش اول که به آن تابلوی اصلی بازار اول گفته میشود، شرکتهایی که سرمایه ثبت شده و سهام شناور بالاتری دارند قرار میگیرند. در مقابل سهام شرکتهایی که سرمایه ثبتی و سهام شناور پایینتری دارند، در تابلوی فرعی بازار اول به فروش میرسند.
البته باید توجه داشت که هر شرکتی نمیتواند با هر شرایطی وارد تابلوهای بازار اول شود. به عنوان مثال این شرکتها باید حداقلی از نیازهای مربوط به صورت های مالی و سودآوری و حداقل ۳ سال تداوم فعالیت داشته باشند تا بتوانند وارد این تابلوها شوند.
پس از آنکه شرکتهای فعال در تابلوهای بازار اولیه بتوانند شرایط حضور در بازار دوم را به دست بیاورند، به بازار دوم (ثانویه) وارد میشوند. لذا یک شرکت باید حتما ابتدا در بازار اولیه حضور داشته باشد و سپس میتواند وارد بازار ثانویه شود.
میان بازار اول و دوم بورس، علاوه بر مسیر و شرایطی که در بالا اعلام شد، تفاوتهای دیگری هم وجود دارد. مهمترین این تفاوت شامل موارد زیر میشود:
- در بازار اول افراد اوراق را از شرکت خریداری میکنند، اما در بازار دوم خرید و فروش اوراق میان سهامداران صورت میگیرد.
- در بازار اول تعیینکننده اصلی قیمت اوراق، شرکت است اما در بازار دوم عرضه و تقاضا است که قیمت هر سهم را مشخص میکند.
- از آنجا که در بازار اول اوراق از شرکت خریداری میشود، وجوه پرداختی به شرکت میرسد. حال آنکه در بازار دوم، مبلغ خرید سهام به فروشنده که ممکن است یک فرد حقیقی یا حقوقی باشد میرسد.
سایت شرکت بورس اوراق بهادار تهران
آدرس سایت شرکت بورس اوراق بهادار تهران tse.ir است. در این سایت شما میتوانید اطلاعات گوناگونی درباره این شرکت، قوانین و مقررات آن، اطلاعات بازار و حتی آموزشهای مختلف را مشاهده کنید. برای افرادی که معاملهگر حرفهای محسوب میشوند، مشاهده و بازدید این وبسایت یکی از فعالیتهای روزمره است تا همواره از جدیدترین اطلاعات مطلع شوند.
سوالات متداول درباره شرکت بورس اوراق بهادار تهران
- برای خرید و فروش در تابلوهای مختلف محدودیت وجود دارد؟
به صورت عمومی شما میتوانید با داشتن یک کد بورسی اختصاصی اقدام به خرید فروش و سرمایهگذاری کنید و محدودیتی مگر در موارد استثناء که از طریق اطلاعیههای شرکت بورس اطلاعرسانی میشود وجود ندارد.
- آیا برای خرید و فروش سهام باید به شرکت بورس اوراق بهادار تهران مراجعه کنم؟
خرید و فروش سهام امروزه به اشکال مختلفی صورت میگیرد. با توجه به پیشرفت چشمگیر خدمات کارگزاریها، بیشتر معاملات به صورت آنلاین صورت میگیرد. تنها کافی است شما یک کد بورسی دریافت کنید و سپس از طریق ثبتنام در یکی از کارگزاریها اقدام به خرید و فروش سهام کنید.
- انواع بازارهای مختلف شرکت بورس اوراق بهادار تهران کدامند؟
به صورت کلی شش بازار شامل بازار نقد، آتی، تبعی، بدهی، اختیار و ETF وجود دارد. هر کدام از این بازارها شرایط مخصوص به خود را دارند.
- معاملات در بورس اوراق بهادار تهران در چه ساعاتی انجام میشود؟
زمان بازگشایی بازار بورس ساعت 9 صبح (از 8:45 تا 9 مربوط به پیشگشایش بازار) میباشد. ساعت پایان معاملات سهام نیز 12:30 ظهر و پایان معاملات صندوقها 15:00 میباشد.
- آیا در بازار بورس هم میتوان طلا، سکه یا کالاهای دیگری خرید؟
بله! یکی از روشهای سرمایهگذاری غیرمستقیم در بازار طلا، خرید صندوقهای طلا در بازار سرمایه است. طلا، مثقال، گنج، عیار، کهربا و … نمونهای از این صندوقها هستند. علاوه بر صندوقهای طلا، صندوقهایی در بازار سرمایه با نام صندوقهای کالایی وجود دارد که امکان سرمایهگذاری غیرمستقیم در کالاهایی مانند محصولات کشاورزی از جمله زعفران (مانند صندوق نهال) را فراهم میآورد.
خرید و فروش کالاهایی مانند سیمان، محصولات فلزات، خودرو و … نیز از طریق بازار بورس کالا امکانپذیر است.
- بازار بورس با فرابورس چه تفاوتی دارد؟
مهمترین نقش بازار فرابورس، سازماندهی بخشی از شرکتها که شرایط ورود به بازار بورس را ندارند، است. شرایط پذیرش شرکتها در این بازار، به گونهای سهلگیرانهتر نسبت به بازار بورس است و در عین حال شرکتها پس از پذیرش در فرابورس، از تمامی مزایای شرکتهای پذیرفته شده در بازار سرمایه میتوانند استفاده کنند.
فرابورس دارای پنج بازار است که عبارتند از: بازار اول، بازار دوم، بازار سوم (عرضه)، بازار ابزارهای نوین مالی، و بازار پایه؛ همچنین در بازار پایه نیز تقسیمبندی دیگری وجود دارد که با اسامی بازار زرد، نارنجی و قرمز شناخته میشوند.
دیدگاهتان را بنویسید